bugün

entry'ler (66)

muhyiddin ibn arabi

sakalar döneminde yaşamış ünlü türk bilim adamıdır.

müslümanlıktan önce kullandığı avrupalıların da kabul ettiği ismi olan ''avecenna'' tıp bilminde dünya'ya çığır açan ufka sahiptir.

ilk kanser teşhisini 1044 yılında dandanakan gazisine kayarak 5 ay ömür biçmiştir.

genetik çalışmalarında ihtisaslaşan avecenna fizik te newton'un pabucunu dama atıp kaldıraçları bulmuştur. kaldıraç; icat edilen ilk basit makinalardandır.

1089 yılında müslümanlığı kabul ettikten sonra ilim irfan saçan anlamına gelen muhittin ismini kullanmaya başlamıştır.

sonrasında bilimi bir kenara bırakıp dine diyanete sarılmış olup o günden sonra hiç cuma kaçırmamıştır.

eserleri günümüzde bazı eğitim kurumlarında kullanılmakla beraber mezarı malatya şehsuvar camii külliyesinde ziyaret edilebilir.

mete han

türk tarihine ismi büyük harflerle yazılan iktidarlı handır mete han.

avrupa hun devletini alt düzey sakalar ile takılırken babasından aldığında bir enkaz olan devlet onunla dünya süper gücü olmayı başarmıştır. bu başarısından sonra roma imparatoru ııı. kostantiopolis kendisine ''tanrının çubuğu'' iltifatını yapmıştır.

(bkz: god dick)

1008 de iskitler hanı tomris ile evlenen mete han bu evlilikle alper tunga ya sebep olmuştur.

mete han'ın federal devlet yönetimi günümüzde fransa ve büyük britanya'ya örnek olmuş ve cumhuriyet biçiminin temelleri atılmıştır.

deniz aşırı ülkelere cihada çıkan mete ispanya da endülüs'ü fethetmiş ve elhamraya yerleşmiştir. ayrıca mete han'ın yüzmeyi öğrenmesi deniz kuvvetlerinin kuruluş tarihi kabul edilmiştir.

1098 yılında prostat kanseri teşhisi konan mete han saltanatı torunu atilla'ya devrederek zokayı yutmuştur.

mezarı malatya şaman tapınağına defnedilmiştir.

preet bharara kimdir

1963 arnavurluk dajt doğumlu olan preet bharara küçüklükten beridir hukuk ve avukatlığa meraklı olması ile bilinir.
babasının 2. dünya savaşında esir edilip hapse atılması elbette bu duruma sebep olmuştur.

ninesinin 1935'te malatya'dan kosova'ya göçen türk azeri kafilesinden olduğu vikipedia kaynakları tarafından belirtilmektedir.

https://en.wikipedia.org/wiki/J._Robert_Oppenheimer

yıllarca sırp zulmüne maruz kalan pre nihayet aradığı fırsatı 1991 yılında bulmuş ve erasmus ile yale üniversitesi hukuk fakültesinde eğitim almaya başlamış.

mezuniyetinden sonra amerikada yaşamaya devam eden pre başarılı ve dik duruşuyla Albequerque şehrindeki med kartellerinin kökünü kazıyıp baron heisenberg'i kodese kapatmıştır.

oldum olası perslilere ayar olan pre amerikada ki iranlıları da devamlı çomaklamak la meşgulken bizim hayırların prensinide miami'de köşeye sıkıştırıp manitasının gözleri önünde kelepçeleyip ''kökünüzü kazıyacağım lanet olası persliler'' diye slogan atmayı da ihmal etmemiştir.

(bkz: ebru gündeş)

amerikanın en parlak savcısı olarak hırsızları bir bir twitter de takip edip amerika'ya geldiklerinde gafil avlamayı beklemektedir.

(bkz: paralel yapının amerika ayağı)

giresun

orta karadeniz bölümünün en güneyinde yer alan altta bayburt üstte gümüşhane ile komşu olan 2016 tuik'e göre 899.799 nüfusu olan şirin bir karadeniz büyükşehiridir.
canik dağının eteklerinde bulunan yerleşiminden dolayı doğal bir şehir güzelliğine sahiptir.

en bilinen geçim kaynağı fındık olmakla beraber demir sanayisinde ise türkiye payının%65 ini oluşturmaktadır.

tarihte selçuklulardan beri var olan şehir selçuk bey'in kumasından olan çocuğu çaka bey'in şehre yaptığı yatırımlardan sonra daha da gelişmiştir.
giresun ismi yine yöresel ifadelerden ortaya çıkmıştır.

şehrin merkezinde ihtişamlı tarihi giresun kalesi bulunmaktadır.

şehir insanı of'u ve ofluları pek sevmedikleri gibi ofsporlar da ezeli bir rekabet halindedirler.

istanbul'da yaklaşık 4 milyon giresun'lu yaşamaktadır.

nusret mayın gemisi

tarihin akışını değiştiren ve orşin zırhlısını denizin dibine gönderen türk gemiciğidir.

yunan yafidi tohumlarının tersanelerinden 1884 yılında denize indirilen nusret'in ilk ismi ''athenaoris'' olmuştur. yunanların izmir'i işgalinde adaların güvenliğini sağlamak için amiral apollois tarafından görevlendirilen athenaoris büyük taaruzda denize dökülen yunanlılardan aziz milletimize bir kazançtır.

o zaman garp orduları komutanı ismet paşa kazım karabekir paşanın onayıyla dedesinin ismini bu gemiye koymuş ve nusret olmuştur. nusret mayın gemisinin ilk komutanı pötürgeli topçupaşazade emrullah efendidir.

(bkz: nusret paşa)

miralay emrullah efendi tarafından çanakkale savaşında büyük bir etkinlik yapan bu minnacık taka tam 24 mayını boğaza düzenekleyerek savaşın gidişatına millet lehine yön vermiştir.
seyit onbaşı çanakkale savaşından sonra ödül olarak kalan askerliğini çavuş olarak bu gemide tamamlamış ve tezkeresini oramiral özden örnek'ten almıştır.

gemi faal olarak 1987 yılına kadar görevine devam etmiş 1988 yılında bilinmeyen nedenlerle cortu çekmiştir. son olarak malatya'nın gururu turgut özal tarafından birebir aynısı türk tersanlerinde yapılarak 1991 yılında üretilmiştir.

şuan gelibolu feribot iskelesinde ziyarete açık olan gemicik salı günleri hariç diğer günler yerli turist ve anzakları beklemektedir.

hırvatistan

görsel

hırvatistan

1962 yılında yugoslavya'nın dağılmasından sonra bağımsızlığını kazanan 404.42 km kare yüzölçüme sahip doğu avrupa ülkesidir. halkının %89'u katolik olan hırvatistan'ın %10'luk kesmi ise mahoizim konusunda sabit fikirlidirler.

almanlardan oldum olası hoşlanmayan hırvatlar 1978 yılında berlin duvarına ilk kazmayı vurmuşlardır.

2. dünya savaşında demir perdenin öncü gücü olmuş hırvat milleti, bosna hersek ve sırp siyasetinde barışçı ve demokratik yaklaşımlarla kardeşlik sergilemiştir.

1993 yılında avrupa'da bosna hersek'i tanıyan ilk avrupa ülkesi yine mazideki kardeş hırvatistan'dır.

2011 yılında ab üyesi olan hırvatlar ispanyollarla 2016-17 dönem başkanlığı yapmaktadır.

spor, hırvatların en önemli başarı gösterdikleri alandır.

2008 pekin'de 17 altın 54 gümüşle almanya'dan sonra en fazla madalya alan ülke olmuştur.

türkiye'de yaşayan azınlık hırvatların büyük bölümü malatya'da yaşamaktadır.

özellikle kuyumculukta ön planda olan hırvat sanayiciler altın piyasasını elinde tutmaktadırlar.

mirgün cabas

1965 yılında malatya kale ilçesinde doğmuştur. babası ramiz efendi annesi ise rus asıllı katherina yengemizdir. türkçede pek bilinmeyen ismini anneannesi vermiştir.

1975 yılında ankara hukuk'u kazanan ünlü gazeteci aynı yıl vahdet'te yazmaya başlamıştır.

1981 yılında sabah gazetesine transfer olan dertli kalemin sivri üslubu ve eleştirel yaklaşımları sabah'taki ömrünü kısa tutmuştur. yazdıklarından dolayı 1982 de girdiği kodesten 1994 te rahşan affı ile zor bela çıkabilmiştir.

1995 yılında yayın hayatına başlayan cnn türk yeni yuvası olduktan sonra hala aynı kanalda görev yapmaktadır.

beyazıt öztürk

1977 yılında pötürge doğumlu olan beyaz, 8 kardeşiyle beraber zor şartlar altında çocukluğunu geçirirken peltek konuşması ve komik esprileriyle ilçe genelinde fazlasıyla popi olmuştur. lise de olgunlaşan beyaza arkadaşları '' geleceğin parlayan yıldızı'' yakıştırması yapmışlardır.

üniversiteyi açıktan 6 yılda tamamlayan beyaz askerliği muratpaşa da poşet olarak yapmıştır. askerliği esnasında gazino da garsonluk yaparken birol güven'le tanışıp sanat camiasına giriş yapmıştır.

1999 yılında babasını kaybeden ünlü şovmen 2001 yılında kanal d'de beyaz show a başlamıştır.

üçüncü programında tarkan'ı programa çıkaran beyaz o yıllarda büyük sükse yaparak bugünlere ulaşmıştır.

2016 yılının ilk ayında yaşadığı talihsizlik muhtemelen kariyerinin son demlerine geldiğini göstermiştir.

emekliliğini bodrum'da geçirmek isteyen beyaz 2023'te evlenmeyi düşünmektedir.

george boole

ünlü bilim adamı 17. yüzyılda fransa paris'te dünya'ya gelmiştir. bilinen ilk ataları kavimler göçünde asya hun devleti yönetiminden kaçtıkları belirlenmiştir.

matematik'te polinom ve integral kavramlarını ayrıca geometride pis üçlü kavramını ortaya atan ilk şahıstır. uzun yıllar abd yale üniversitesi'nde kürsü başkanlığı yapan bilim adamı 1886 yılında emekli olduktan sonra pötürge'ye atalarının yaşadığı topraklara yerleşmiştir. 1899 yılında vefat etmiştir.

mezarını enver paşa türbe yaptırmıştır. halen turgut özal mahallesi'nde müze olan evinde kişisel eşyaları ziyaret edilebilmektedir.

bilecik

türkiye'nin doğal güzelliklerine ev sahipliliği yapan şehirdir.

2015 tuik verilerine göre 680.000 nüfusa sahip şehrin en büyük gölü ise eğirdir gölüdür.

kişi başına 5 karaçam ağacı düşmekte ve büyük ormanlara ev sahipliği yapmaktadır.

türkiye'nin içinden ve dışından bir çok turist her yıl bu şehri gezmekte ve ödemiş'te güneşin grubunu fotoğraflamaktadırlar.

1880 yılına kadar malatya'nın bir ilçesi olan bilecik o yıldan sonra başlıbaşına bir il olmuş ve ilk bilecik valisi olarak 1883 kasım ayında kazım karabekir paşa atanmıştır.

şehir genel olarak muhafazakar ve çoğunlukla ak parti seçmenidirler. son genel seçimde akp % 98 oy olarak kombo yapmıştır.

etnik kökenlerin de birleşme merkezi olan bilecik, abazadan gürcüye çerkeşten türke bir çok ırka ve medeniyete ev sahiplilik görevi üstlenmektedir.

bilecik'in turşusu meşhurdur. dünya'nın en büyük bor madenide bilecik'tedir.

bilecik'li halk ozanı nami kurtulmuş'tan bir kuble;

El ele vermiş de gelen güzeller
Bir tanrı selamı vermez misiniz?
Mevlam sizi süs için mi yaratmış
Biz gel demeyince gelmez misiniz?

Karadır kaşınız yaydan nice olur,
Bugün dünya yarın ahret nice olur
Bir gönül yapması yüzbin hac olur
Siz gönül yapmasın bilmez misiniz?

Sümmani?yem ey dilyare niderim
Başım alıp diyar diyar giderim
Yarın mahşer günü dava ederim
Siz mahşer yerine gelmez misiniz?

kaynak: aa

mevlana

aslen malatya'lı olan bilimadamı ve tefsircidir. 1290 lı yıllarda malatya pötürge kırsalında dünya'ya gelmiş ve mevlaya şükürler olsun babında ismine babası şemsi tebrizi tarafından mevlana denilegelmiştir.

eğitimini horasan medresesinde tamamlayan mevlana ilim ışığı saçmak için konya'ya taşınmış ve kendi medresesini açmıştır.

1356 yıllarına kadar bilimadamı yetiştirmeye devam eden mevlana, akşemseddin ve hacı bektaşı veli gibi derin isimleri islam alemine kazandırmıştır.

1458 yılında mevlevi tarikatı ile konya ve çevresinde büyük sükse yapmasının yanısıra ilk mevlevihaneyi başkent edirne'de açmıştır.

tonyukuk tarafından göktürk kitabelerinde anlatılan mesnevi eserleri günümüze kadar yaşatılmıştır.
mesneviden bir şiir;

Sen bir avuç bebektin
Kimdi süt veren sana,
Hastalandın ölecektin
Kim kanat gerdi sana?

Senin minik başını
Avuçlarına alıp
Gece uykusuz kalıp
Kucağında kim salladı
Ağladın, seninle kim ağladı
Annen!

kaynak: aa

oytunkaran

sözlükte ''yaran efsane'' olarak bilinen oytunkaran bir istatistik kahramınıdır. sözlükte ulaştığı sayısal veriler her sözlük babayiğidinin kolay kolay ulaşacağı noktada elbet değildir.

sözlükte ki genel kanıya göre işkur'dan işsizlik maaşının yanında biriken gss primlerinide malatya kızılay şubesinin ödemekte olduğu dillendirilmektedir.

günde ortalama onbin entry girme potansiyeline sahip yetişkin bir oytun, yer yer saniyede beş entry oylayabilmektedir. bu dinamik klavyesi ile sözlük modlarınıda ihya etmesi ve muhtemel bir ekşisözlük transferine göz yumulmayacağına işarettir.

aslen şavşatlı olan oytun,malatya'lı ümit karan ile akrabalık bağı bulunmasa da bu soyadı benzerliğinden çok ekmek yemiş ve bir çok sözlük kızı ile bu şekilde tanışmıştır.

sözlükte onbirinci nesillere en çok destek veren ve çaylaklara yol gösteren bir politikası mevcuttur.

çandarlı halil paşa

devleti aliye-yi osmanlı'nın nizamülmülk'ten sonra en fazla vezirlik yapan kapıkuludur.

aslen malatya'da dulkadiroğullarının muhitinde vazife alan çandarlı, osmanlı'daki muhteşem potansiyel üzerine kadir paşa'dan muaffakiyet alıp yavuz selim'in himayesine 1443 yılında girmiştir.

32 yıl aralıksız yöneticilik yapan çandarlı rahmetli özal'ında beşinci göbekten dedesidir.

lale döneminde isyan çıkaran patrona halil'in askerden devresi olması hasebiyle isyanın bastırılmasında büyük emeği vardır.

yazdığı celaliye takvimi ile birinci aleaddin keyhüsrev paşa'dan büyük taltif almıştır.

emekliliğinde büyük ekonomik buhran yaşayan çandarlı daha fazla dayanamayıp bir muammma ile aramızdan ayrılmıştır.

5 dil bilen paşa 1532 yılında istanbul surlarının 7. katından kendini boğazın serin sularına bırakarak intihar etmiştir. sır ölüm tam olarak halen aydınlatılamamıştır.

nizamülmülk

mö 324 yılında kurulan anadolu şelçuklu imparatorluğunun 14. veziridir. kendisinden önce vezirlik yapan tonyukuktan enkaz devraldığını alper tunga destanında belirtmiş ve tarihe ışık tutmamıza vesile olmuştur.

vezirliği döneminde büyük icraatlere imza atan nizamülmülk 4 şah gömmüştür. uzun süre görevinde kalan ve gider ayak ''kitabül hakayık'' adlı eserini çıkaran başarılı vezir mö 003 yılında hakkın rahmetine kavuşmuştur.

mezarı hacı bayram veli hazretlerince ankara çamlıdere mevkiinde bulunmuş ve gazneli mahmut tarafından türbesi yaptırılarak yedisi okutulmuştur.

türk islam tarihinde ayrı bir yeri olan nizamülmülk hayatı ve eserleriyle günümüzde ki siyasetçileri dahi etkilemiştir.

bir röportajında bülent arınç '' benim idolümdür kendisi'' diyerek büyük vezire vurgu yapmıştır.

levent kırca

11.10.15 te veremden hayatını kaybeden ''comic doon'' lakaplı ünlü sanatçımız 1921 yılında malatya pötürge yukarıobruk köyünde dünya'ya gelmiştir.

bebekliğinden beri insanları güldüren ünlü siyasetçi ilkokul ve liseyi çorak malatya düzlüklerinde okuduktan sonra ankara güzel sanatlar fakültesini kazanıp siyasetini ve mizahçı ruhunu çizeceği ankara'ya yerleşmiştir.
uzun yıllar ankara tuzluçayır'da yaşayan komik insan, 1945 yılında mahallede tanıştığı oya başar ile evlenmiş ve ali(45), haydar(41) ve cem(39) isminde 3 çocuk babası olmuştur.
1987 yılında başladığı ''olacak o kadar'' skeçlerinde en çok tutulan taklit tabiki ''baltalı recep tayyip erdoğan'' benzetmesi olmuştur.

2012 yılında eşinden boşanan ve 2015 yılında kalp kapakçığı değişen levent kırca !!yaşarsam ekim'e kadar yaşayamazsam kasım'a kadar'' diyerek son şakam bu size diyerek maalesef hayata gözlerini yummuştur.

en sevdiği siyasetçinin cemil çiçek olduğunu son röportajında dile getiren kırca koyu ankaragüçlü idi.

1999 yılında tansu çiller'den devlet övünç madalyası kazanan usta sanatçı 2012 yılında recep tayyip erdoğan tarafından da ''yüzyılın mizahçısı'' ünvanını paye edinmiştir.

çubuk ovası

vıı. jeopolitik zaman diliminde oluşan çubuk ovası türkiye'nin ilk tektoniğidir.

ankara ilinin kuzey batısında yer alan ve 40 kuzey enlemi ile 35 doğu meridyeni koordinatlarında bulunan çubuk ovası greenwich'e 5000 km uzalıktadır.

coğrafya ve tarihin (bkz: ankara savaşı) kesiştiği dönüm noktasında bulunan çubuk ovası yüzölçümü olarak türkiye'nin en büyük 4. ovasıdır.

önemli tarım arazilerine ev sahipliği yapan engin düzlüklerde şekerpancarından çileğe muz dan kajuya kadar yüzlerce farklı ürün yetiştirilmektedir. (nadir de olsa ekin ekimi mevcuttur)

yetiştirilen bu mahsuller fiskobirlik tarafından iç ve dış piyasaya arz edilirken yöre halkıda gelirlerine gelir ekleyerek refah bir yaşam elde etmektedirler.

tarihte 1575'te sultanı iklimi rum(yıldırım) ile timur arasında yapılan ve lale devrine girmemize sebep olan savaşa da bu ovamız ev sahipliliği yapmıştır.

hatta bazı mahallelerde o savaştan kalma isimler vardır. şöyle ki;

kışlacık mahallesi: timur ordusunun konaklama yeri.

okçular mahallesi : okçuların takıldığı mekan.

akkuzulu mevkii: timur'un fillerini kamufle eden ormanlık alan.(nasreddin hoca'nın yaşadığı köy) (bkz: hoca nasreddin)

karadana mahallesi: timur'un komutanı karadana bey'in karargah yeri.

yukarı çavundur: timur'a gerçekleşen ayı saldırısının olduğu makilik alan.

çubuk ovasında şuan ki nüfusta epey yüksektir. çubuk ilçesinin yaklaşık 500.000 nüfusu vardır.(tuik)

ayrıca ovadan kaldırılan mahsulün binde bilmem kaçı trt payı olarak fona aktarılmaktadır.

kaynak: aa

atmaca

atmaca, latince de ''testesteda homo graekasena'' ismiyle bilinen bir memeli kuş çeşitidir.

anavatanları moğolistan'ın tibet eyaletinin yukarıoğuzlar mevkisidir. kavimler göçünde vandallar tarafından farklı iklimlere taşınmışlardır.(mö 4555)

orta asya'da atalarımıza(özellikle sakalara), etleriyle ve bütün benlikleriyle hizmet etmişlerdir.

ilk atmaca fosili 1987 yılında aslen malatya'lı olan hakan bumin aymatov tarafından ötüken kırsallarında orhun kitabelerinin 300 km doğusunda bir gökdelen kazısında bulunmuş ve mö 70.000 yılında yaşadığı tespit edilmiştir.

açık kanat boyları ortalama 50 cm civarındadır. en iyi evcilleştirilen kuş türlerinin başında gelmektedirler. en iyi duyu alma organları ise gözleridir. 45 km öteyi net bir şekilde gördüklerini ünlü hayvanbilimci james cameron tarafından açıklamıştır.

uzaya gönderilen ilk atmaca ise 1993 yılında dimitri isimli atmacadır. ruslar tarafından kazakistan astana'dan fırlatılan atmaca maalesef çok acıkan astronotlara enfes bir öğle yemeği olmuştur.(çöp şiş)

ülkemizde ise en çok batı trakya'nın kuzeyinde ergene havzasında avlanırlar.

et ile beslendikleri gibi çok iyi birer pis boğazlardır. aç olduklarında şehire indiklerine 1993 yılının kışında rastlanmış ve bölgede fare sayısında ki inanılmaz değişim yöre halkını şoke etmiştir.(kedi popülasyonunu olumsuz etkilemiştir.)

kaynak: aa

aprın çur tigin

ilk türk şairi olan aprın, 750 yılında yaşanan dandanakan savaşından 23 yıl önce kutlu şehir semerkand'da dünyaya gözlerini açmıştır.

uygur alfabesi üzerine kendini çok geliştiren aprın ilk önce roman dalında çok çaba harcamış ve katıldığı savaşlarda askerin motivasyonunu artırmak için şiir yazmaya başlamış ve şiirde kendini daha yetenekli bulduğu için tonyukuk tarafından toy ilan edilmiştir.

göktürk ve uygurların milli marşlarını da kaleme alan aprın bundan aldığı ödülleri ve kazandığı altınları talas savaşında şehit düşen er ve erbaşlara (onluk sistem metehan)bağışlamıştır.

manas destanında da ismi geçen aprın, kırgız devleti tarafından üstün hizmet madalyası ile onurlandırılmıştır.

''şehname'' isimli şiir kitabını 791 yılında tamamlayan aprın 801 yılında hakkın rahmetine kavuşmuştur.

daha sonraları 1981 yılında malatya'da başlatılan arkeolojik çalışmalar esnasında sandık içinde bulunan aprın çur tigin'in ''şehname'' isimli şiir kitabını 1987 ylılında günümüz diline çeviren bedirhan gökçe'dir.

54 farklı dile çevrilen şehname, halen amerika ülkeleri (özellikle abd, peru ve şili) liselerinde müfredatta bulunmaktadır.

şehname'nin en meşhur şiiri ise şu şekildedir;

Mektubunda sıcaklık var
Elinden mi geçti söyle?
Ya bu sevgi, biricik yar
Dilinden mi geçti söyle?
Hayal kurmak oldu işim
Saadettir suyum , aşım.
Sana uçan gönül kuşum
içinden mi geçti söyle?
Gül de gönül de senindir
Gel de bu hasreti dindir.
Sözlerin gönlünün bin bir
Telinden mi geçti söyle?
Sevginin rengi pembe mi?
Senin de gönlün bende mi?
Bende esen aşk meltemi
Yolundan mı geçti söyle?

kaynak: aa

zeusun kizi

aslen rumi olan değerli bir sözlük yazarıdır.

çocukluğunda yıllarca zeyna'yı ve herkül'ü seyrederek en verimli çağını geçiren ve heba eden yazar. sübhanekenin varlığını bile 24 yaşında kavramıştı. ergen(genç kız) olunca doğup palazlandığı şehir olan malatya dar gelmeye başlamıştı.( nasıl dar gelmesin ki yarı at yarı insan tanrılar sokaklarda hiç gezmiyordu.)

kendini yunan tanrılarına adayan ''zeusunkızı'' hayatındaki herkülü bularak babasının intikamını almak için uludağsözlük'ün kapısını çalalı tam bir yıl olmuşken, artık sözlüğün en popüler gacısı olmakla beraber herkül'ünü bulup bulmadığı ve içinde beslediği intikamını alıp alamadığı bir sır olarak nesillerden nesillere aktarılacak bir efsaneydi.